Vitaliteit, wat is het eigenlijk?
Ochtend- of avondmens?
De vele mythes rondom voeding
Word mentaal fit met deze vijf tips
Pilotgroep deelnemer aan het woord
In dit artikel
Inhoudsopgave
Artikelen in deze categorie
Ochtend- of avondmens?
Zet jij je wekker alleen voor de vorm? Of zou je zonder nooit voor elf uur ’s ochtends op je werk verschijnen? Je genen, je leeftijd en het licht hebben invloed op hoe makkelijk jij ’s morgens je bed uitkomt.
Ieder mens heeft een persoonlijke biologische klok. Deze klok bepaalt ons slaapwaakritme en daarmee of je actiever bent in de ochtend of juist in de avond. Doordat deze biologische klok per persoon verschilt, krijgt niet iedereen op hetzelfde moment het seintje om wakker te worden of om in slaap te vallen. Vandaar dat er ochtend- en avondmensen bestaan.
Verschillende factoren beïnvloeden onze biologische klok. Eén daarvan is onze leeftijd. Kleine kinderen staan al vroeg in de ochtend actief aan het bed van hun ouders. Pubers daarentegen ontwaken pas laat in de ochtend, ongeacht of zij van nature ochtend- of avondmensen zijn. Na de pubertijd schuift onze biologische klok weer meer op richting een ochtendtype en dit wordt steeds sterker naarmate we ouder worden.
Daarnaast kan licht, zowel daglicht als kunstlicht, onze klok verzetten. Als je de gordijnen van avondmensen elke ochtend om zes uur opent zie je vanzelf dat hun klok meer op die van ochtendmensen gaat lijken. Andersom geldt dat ook. Stel ochtendmensen elke avond bloot aan kunstlicht en je ziet vanzelf dat ze meer op avondmensen gaan lijken.
Onderzoekers vonden verschillen tussen de persoonlijkheidsaspecten van ochtend- en avondmensen. Ochtendliefhebbers hebben vaak een sterke zelfdiscipline, ze zijn vasthoudend en ze zijn beter bestand tegen moeheid en frustraties. Avondmensen zijn juist creatiever, extravaganter, temperamentvoller en impulsiever. Maar ook lijden avondmensen vaker aan slapeloosheid en ADHD. Dit zou ermee te maken kunnen hebben dat avondmensen meer problemen hebben om zich aan te passen aan het natuurlijke ritme van de maatschappij.
Veel mensen zitten vast in hun voorgeprogrammeerde dag-nachtritme door een gedwongen 9-tot-5 structuur. Bij avondmensen, die pas later een seintje van hun hersenen krijgen dat het bedtijd is, kan dit tot slaaptekort leiden. Ze vallen pas laat in slaap, maar moeten wel weer vroeg uit de veren.
Ook zullen velen de bekende ‘maandagblues’ bij zichzelf herkennen: op maandag geïrriteerd aan de werkweek beginnen. Dit wordt veroorzaakt door in het weekend later naar bed te gaan en ’s morgens langer in bed te blijven liggen. De genen die met je biologische klok te maken hebben raken ontregeld door dit verschil in slaapritme.
Vooral voor avondmensen zou het ideaal zijn wanneer iedereen zijn eigen werktijden kan bepalen. Het risico op gezondheidsproblemen door slaaptekort neemt af wanneer je zo veel mogelijk je eigen biologische klok kunt volgen. Flexibele werktijden bieden hier een oplossing voor. Bijkomend voordeel is dat je daarmee de prestaties van mensen verhoogd. Ochtendmensen presteren het best in de ochtend, avondmensen in de avond.
Toch blijken de verschillen tussen ochtend- en avondmensen wel mee te vallen wanneer de biologische klok gereset wordt. Om je biologische klok terug te vinden kun je het beste een week gaan kamperen. Na een week in de vrije natuur worden de meeste mensen wakker zodra het licht wordt en gaan ze eerder slapen dan dat ze thuis gewend zijn.
Bronnen:
Kiekebos, K. (2015, 20 augustus). Wat maakt je een ochtend- of avondmens? Quest. Geraadpleegd via www.blendle.com
Draulans, D. (2017, 18 oktober). Verstoring dag-nachtritme is ongezond. Ga kamperen! Knack. Geraadpleegd via www.blendle.com
Corré, A. (2016, 20 september). Avondmens? Dan is de ochtend een kwelling. NRC. Geraadpleegd via https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/20/ochtendkwelling-voor-avondmens-4377740-a1522395.
De persoonlijke biologische klok
Ieder mens heeft een persoonlijke biologische klok. Deze klok bepaalt ons slaapwaakritme en daarmee of je actiever bent in de ochtend of juist in de avond. Doordat deze biologische klok per persoon verschilt, krijgt niet iedereen op hetzelfde moment het seintje om wakker te worden of om in slaap te vallen. Vandaar dat er ochtend- en avondmensen bestaan.
Beïnvloedingsfactoren
Verschillende factoren beïnvloeden onze biologische klok. Eén daarvan is onze leeftijd. Kleine kinderen staan al vroeg in de ochtend actief aan het bed van hun ouders. Pubers daarentegen ontwaken pas laat in de ochtend, ongeacht of zij van nature ochtend- of avondmensen zijn. Na de pubertijd schuift onze biologische klok weer meer op richting een ochtendtype en dit wordt steeds sterker naarmate we ouder worden.
Daarnaast kan licht, zowel daglicht als kunstlicht, onze klok verzetten. Als je de gordijnen van avondmensen elke ochtend om zes uur opent zie je vanzelf dat hun klok meer op die van ochtendmensen gaat lijken. Andersom geldt dat ook. Stel ochtendmensen elke avond bloot aan kunstlicht en je ziet vanzelf dat ze meer op avondmensen gaan lijken.
Gedisciplineerde ochtendmensen, impulsieve avondmensen
Onderzoekers vonden verschillen tussen de persoonlijkheidsaspecten van ochtend- en avondmensen. Ochtendliefhebbers hebben vaak een sterke zelfdiscipline, ze zijn vasthoudend en ze zijn beter bestand tegen moeheid en frustraties. Avondmensen zijn juist creatiever, extravaganter, temperamentvoller en impulsiever. Maar ook lijden avondmensen vaker aan slapeloosheid en ADHD. Dit zou ermee te maken kunnen hebben dat avondmensen meer problemen hebben om zich aan te passen aan het natuurlijke ritme van de maatschappij.
Maandagblues
Veel mensen zitten vast in hun voorgeprogrammeerde dag-nachtritme door een gedwongen 9-tot-5 structuur. Bij avondmensen, die pas later een seintje van hun hersenen krijgen dat het bedtijd is, kan dit tot slaaptekort leiden. Ze vallen pas laat in slaap, maar moeten wel weer vroeg uit de veren.
Ook zullen velen de bekende ‘maandagblues’ bij zichzelf herkennen: op maandag geïrriteerd aan de werkweek beginnen. Dit wordt veroorzaakt door in het weekend later naar bed te gaan en ’s morgens langer in bed te blijven liggen. De genen die met je biologische klok te maken hebben raken ontregeld door dit verschil in slaapritme.
Kies je eigen werktijden
Vooral voor avondmensen zou het ideaal zijn wanneer iedereen zijn eigen werktijden kan bepalen. Het risico op gezondheidsproblemen door slaaptekort neemt af wanneer je zo veel mogelijk je eigen biologische klok kunt volgen. Flexibele werktijden bieden hier een oplossing voor. Bijkomend voordeel is dat je daarmee de prestaties van mensen verhoogd. Ochtendmensen presteren het best in de ochtend, avondmensen in de avond.
Ga kamperen
Toch blijken de verschillen tussen ochtend- en avondmensen wel mee te vallen wanneer de biologische klok gereset wordt. Om je biologische klok terug te vinden kun je het beste een week gaan kamperen. Na een week in de vrije natuur worden de meeste mensen wakker zodra het licht wordt en gaan ze eerder slapen dan dat ze thuis gewend zijn.
Bronnen:
Kiekebos, K. (2015, 20 augustus). Wat maakt je een ochtend- of avondmens? Quest. Geraadpleegd via www.blendle.com
Draulans, D. (2017, 18 oktober). Verstoring dag-nachtritme is ongezond. Ga kamperen! Knack. Geraadpleegd via www.blendle.com
Corré, A. (2016, 20 september). Avondmens? Dan is de ochtend een kwelling. NRC. Geraadpleegd via https://www.nrc.nl/nieuws/2016/09/20/ochtendkwelling-voor-avondmens-4377740-a1522395.
Reactie plaatsen